veridiction:s

“Life is like an ice cream, you should enjoy it before it melts.” I read on the toilet door of a co-work place for entrepreneurs in the creative sector.

“Life is…”, one of those popular attempts, handy fill-in cliches, at defining life, in getting a grip, instead of life getting a hold on you. But to me, the R.E.M. lyrics says it more aptly, “life, it’s bigger, it’s bigger than you,…”.

Yet, someone seems to really have this as a life-supporting slogan, a mantra, a prayer. Before I annoy myself too much with the imperative “should” and the obstinate paradoxical must enjoy combo, I reformulate forgivingly:

Pleasure is like ice cream. It melts.

(The original Dutch word for enjoyment/pleasure used in the quote was “genieten”.)

So I get rid of “life” and “should”. Now I have a banal sentence. We all know that pleasure wanes in time. And what is interesting to trivial utterances is that they are not useless, but to the contrary, they have a use signified by the specific situation in which they are uttered. They don’t apply for a slogan, because slogans have universal quotability with no requirement for a specific context.

Now there is room to ask: why then does this person believes this utterance makes sense, and not only that, that it is about life and is worth sharing on the toilet door?

Once we have gotten rid of the veil of the big universal thing, the slogan status, made it trivial and specific, we can see the personal technique used here. The writer of the quote has a mantra and attitude towards the feeling of joy. When it is there, he does not contain it, or postpone it to a later time. Pleasure is allowed and has priority over other things, and moreover, however silently, pleasure is part of (the sanctity of) life. Because we have the obligation (hence “should”) to live life fully, we should not restrain, constrain, refrain from or postpone pleasure.

This is surely a wisdom. An even wiser wisdom is in the premise of the slogan, compared to its intended statement: pleasure is not only ephemeral, it is more short-lived than other things in life, although not necessary inimical to prudence and diligence, at least not in this utterance. There is an agreement in the ice cream metaphor that pleasure is really for the short-term, that it is about small things in life–as small as having an ice cream. Thus although it is a mantra, it is not grandiose and all-overshadowing except for its equalization with life. Surely, the author must have a small and airy life, however flippant, and be a proponent of such way of living.

—

Once we open the words, look through the doors they put before us, delve into them, strip them off their mimetic effect and their familiar form, which serve immediate affective response (like myth in Roland Barthes’ understanding) and apparent credibility whatever the real substance, and when we bring into the equation the (imagined) author, we understand the wisdom of the sentence, its meanings.

P.S. Maybe some readers expect “original” and “innovative” conclusions and insights, and might think that I have said nothing ‘new’ after a ‘futile’ analysis. But what I look for in the analysis is something that is already there and is ‘inside’ the words. This is the character of critique which is there to serve understanding and ordering what already is. Critique contrary to invention yet serving it. Often we pass by experiences without being mindful of the quality and the wisdom of the experience and thus we do not learn. Both invention and criticism are necessary and serve growth. But if I were to invent anything in my critical analysis I would be disturbing my study. It would like Gordon Ramsey spicing up the dishes of his contestants and the taste and judge their cooking performance.

There are those who find enchantment or knowledge in naming, from astrologers’ love of typology to a mathematician like the –also religious– Egorov. The mystic seems to praise and long for the unnamed, which is the reverse: Don’t name it so it, the unlimited cannot be fixed to limits.

And there is the concept of True Name. If you find the true name, you gain power over it. The mystic avoids naming that one because he wants usurpation, losing oneself in ‘the one’, instead of overpowering it. The –rather political– assignment of the mystic is to name everything else, naming all else out of euchre, competition and distraction. But also, there is a converse challenge: how are you sure that the thing you are not naming is ‘the one’ –“the sublime”, as one friend calls it, or ‘God, as another wants– and not something smaller, different (which splits any ‘one’ in pieces), or another distraction?

You can read in the poems of the Sufi’s when they speak of, or to, that which they don’t name. They mock with  priests, human weaknesses and desires for transient appearances in one place (they call them names, however subtle, in a not so accidental English language usage.) and pray to the unnamed in another. They love the undefinable and love to elaborate about it without giving away what it is, giving the impression that they do have knowledge (which however is too cerebral a word for it) of its nature, yet leaving the reader in confusion about its nature. But some like Baba Tahir are even more genuine and humble:

Happiness on the side of those who meet you every dew-fall
who speak to you and sit with you
I don’t have the feet to come and see you
I become the person who see the ones who have seen you

Baba Tahir doesn’t pretend to be “in the know” himself, but seeks ‘the one’ in those who have seen him/her. Of course, you can hear many say that the Sufi’s are speaking of ‘love’, or a human beloved. But that is just missing the point of the ‘power of naming’ and is a hasty and inattentive summary of Sufism.  It is not unlike saying that schooling is for diploma. Or seen in another , more thorough light, ‘love’ is one of those names that has the appearance of being undefinable and hence a proper name for whatever you want to speak of but not name. Then again such words are abused just too often in situations when one cannot understand completely or give oneself totally to what is taking power over him or her. That, again, is the challenge of recognizing and coming to terms with that which is the greatest, without limiting and diminishing it to a smaller something by naming it.

In case of ‘God’ size surely matters in finding the true name or the impossibility of naming that the size of which we cannot comprehend. I just wrote about “infinity”, and size (“the greatest” and “smaller something”). But a warning is place:  arriving at the true name, it is not only size that is standing in the way. Size can even be a distraction sometimes. “How large is capitalism”? It is both larger and smaller than the name. It is in your monthly retirement contribution as well as in the electronic complex of the global finance infrastructure. We are not really helped by size. Neither are we helped by the name of ‘capitalism’ that in the end cannot fix what we want to talk about. So there is a danger in thinking that we are having a hold of something through its name, while are short of the true name of that which we want to speak of.

Another capitalism-related, or modern economy-related discussion within the theme of ‘naming’ is the role of the critics of the modern economy. Critique has a definite effect on, mostly powerful, actors in the modern economy by naming what the actors do. It is no surprise that they come with new words like ‘authenticization’, ‘governmentality’, or ‘entrepreneurialism’. These namings destabilizes what the economic actors do. Mostly, the actors react with a language that is contradictory. Speakers of corporate economies speak, for instance, of “your workplace is your home”; a double contradiction because the workplace is owned by the shareholder and not the employees and because the workplace is not a place to relax, to cook, to meet with family and whatever else what one does when at home. In a metaphor, a response to true naming is putting up more smoke screens. In that same metaphor a transcendental move for critics and contrarians, a change of game, or leveling up the battle is to quenching the source of smoke, or rising above curtains, rather than walking further past another fire or keep opening endless number of curtains.

I am moving too abruptly, from Sufism to anti-capitalism. But I am doing this to make a point. That is not that naming is important. It is just as important as the number of times that we use it in our daily lives. That is, I am not making a point about Sufism or capitalism, but about a techniques of relating oneself to speaking, language and discourse, a techniques of the self. There is a technique and subtlety to the practice of naming, which otherwise goes unattended. If we make a few intervention in our speech and improve that little technique, we will experience an improvement in our pragmatics: our use of language will fit much better to what we want to express. Naming is just one of those techniques that imports on the relation between language and that which we want to talk about, name it what you want. That is, as well, the techniques of naming bear on the capability of expressing truth, a truer relationship between whatever we are speaking of and the language we deploy to speak. And of course, don’t forget about that which you cannot overpower by any name. Get closer, love it, dance around it, and if you see one day that is has a name, then you will know, this was just another proximate. Your journey is not finished.

[Dit is een voorlopig concept over journalistieke analyse. Excuses voor de taalfouten en de lengte van het stuk. Met jullie commentaar verbeter ik het in de loop der tijd.]

Ik wil hier een methode voorstellen waarmee nieuwsberichten begrepen kunnen worden. De methode noem ik discours-labeling. Het gaat hier om benaming van registers waarin dingen gezegd worden. De kern is de handeling van benoemen, het beestje een naam geven. Het is geen discours-analyse in de enge zin, want het is geen analyse (uit elkaar halen van de onderdelen), maar het geheel herkennen en daar een sleutel(woord) aan vastzetten zodat het open gemaakt kan worden. Met labeling of benaming geven we een verzameling aan uitspraken een klinker, een handvat om het vast te kunnen houden, kunnen begrijpen.

Dit lijkt heel gewoon maar we zullen zien dat de namen die we zullen gebruiken onbekende namen zijn. Dat wil zeggen dat we veel registers, verzamelingen van uitspraken, of discourses niet bij de naam kennen Waardoor we subjecten van die discourse worden in plaats van dat we de macht nemen over die discourse.

Ik zal voornamelijk nieuwsberichten labelen vanwege de praktische diversiteit die ze bieden. Met betrekking tot nieuwsberichten zullen we ook zien dat, terwijl de registers duidelijk bestaan, ze niet in relatie tot elkaar geordend zijn in het stuk omdat de auteur niet vanuit de discursieve ordening en naamgeving maar vanuit de nu-gangbare leesbaarheidscriterium schrijft.

Laat ik mijn voorbeeld uiteen zetten. Daarin zet ik de labels tussen [ en ] en als ik daartussen nog een : gebruik geef ik daarmee een hiërarchische volgorde aan van groot (dispositif) naar klein (debat of beleidsveld).

Casus:  onderwijs, overheid en markt-infrastructuur

Bericht uit de Volkskrant, Donderdag 7 maart, voorpagina

Verzet tegen lijst Citoscores. Door Sterre Lindhout

"Schoolbestuurders in het basisonderwijs voelen er niets voor dat
er een openbare lijst komt met alle scores van de Citotoets. Zij 
vrezen dat ouders hun kind koste wat het kost op een school met
een hoge gemiddelde score willen plaatsen en scholen met een lage
score links laten liggen. Ook het Cito zelf is ontstemd. De Tweede
Kamer sluit zich bij de bezwaren aan."

Schoolbestuurders vrezen nieuw en voor de schoolbesturen ongewenst gedrag. Hier wordt de discours van [governmentality:massagedrag] (regeerbaarheid zou een voorlopige vertaling kunnen zijn van governmentality hoewel het het concept maar deelzijds dekt) in werking gezet. De bestuurders proberen in deze zaak macht te nemen over de gedragsbeïnvloeding (voorspelbaarheid en bestuurbaarheid van gedrag) van een grote groep mensen. Het gaat de schoolbesturen om het gedrag van een groep die invloed heeft op de dynamiek van het Nederlandse scholensysteem (ofwel het object dat zij bewaken en ontwikkelen).

De bestuurders hebben volgens het bericht de aanname dat deze groep, wanneer de scores openbaar zijn, alleen naar de scores kijkt. In veel variaties op governmentality-denken is het niet gek zo’n grote groep één homogene eigenschap toe te kennen en ook niet gek deze grote groep als minder verstandig te beschouwen, een aanname wiens genealogie ons brengt bij de kolonist-onderdaan relatie en de domesticatie daarvan in Europese, vooral wel Britse, klassenmaatschappij door bijvoorbeeld Gustav Le Bon met Psychologie de Foules, en Britse politieke economen die lessen thuis haalden uit East India Company (o.a. Thomas Malthus, Jeremy Bentham, James Mill). Volgens de bestuurders zouden de ouders overigens niet kijken naar waar hun kind vrienden heeft, de nabijheid van de school, de kosten en andere factoren, hetgeen een zekere angst inhoudt van de onvoorspelbaarheid van de massale groep ouders.

Natuurlijk zijn de besturen toch niet zo bot als een kolonisten. Kort respons hierop: het is dezelfde fenomeen van massa-regent relatie maar dan met zachtere technieken en beperkt vanuit de zekerheden van de rechtstaat.

“Ook het Cito zelf is ontstemd. De Tweede Kamer sluit zich bij de bezwaren aan. ” Dit zijn nog uitspraken over de voor- en tegenposities van de betrokken partijen. Uit wat voor discours ze putten weten we nog niet. We kunnen beter niet aannemen dat ook Cito vanuit het gevolg voor gedrag van ouderen tot ontstemming is gebracht. Misschien wel, misschien niet. De uitspraak van de auteur over de Tweede Kamer is dubieuzer: de Kamerleden gaan mee in alle bezwaren ongeacht de discursieve aard? Dat is deels waar: politici hebben nauwelijks geen eigen inhoudelijke discours, ze nemen de discours van hun dossier (onderwijs, infrastructuur, openbaar bestuur, duurzaamheid, noem maar op) om er over te kunnen praten en te politiseren. Andere deel is onwaar omdat de politici niet zo letterlijk gezegd hebben zich aan te sluiten bij álle bezwaren, maar zelf specifieke bezwaren over hebben genomen, bezwaren die ze overtuigend vonden. Het is interessant om te weten welke argumenten de politici over hebben genomen en welke discours ze dus graag mobiliseren, maar de auteur die niet in zo’n systeem dat ik hier voorstel denkt, ordent deze uitspraken niet voldoende zodat we daar een idee van kunnen krijgen. De auteur valt zo regelmatig in het kuiltje van versimpeling, alle posities, relaties tussen verschillende registers reduceren tot ‘voor’ en ‘tegen’ posities.

"Staatssecretaris Sander Dekker (Onderwijs) besloot woensdag tot een
publiek register van gemiddelde  scores per school, nadat RTL Nieuws
had aangekondigd via de Wet openbaarheid bestuur (Wob) beslag te 
willen leggen op die gegevens."

Dit is de alinea ‘aanleiding.’ Gelijk kunnen we zien, het “besluit tot publiek register” hoort thuis in het rijtje [marktsamenleving:informatie-infrastructuur] in combinatie met de huidige IT-mogelijkheden: geworteld in liberaal-economisch denken van onder andere Oostenrijkse Friedrich Hayek en Rational Choice economen en Public Choice denkers: in een omgeving met voldoende en betrouwbare informatie kunnen burgers zelf de beste keuze maken waar ook gelijk een maatschappelijke orde ontstaat. Vanuit deze discours gedacht en bewogen, lijkt het de Staatssecretaris vanzelfsprekend zo’n register te hebben.

Intermezzo: Het kabinetsvertrouwen in de burger lijkt tegen de angst van de schoolbestuurders in te gaan, maar niets is minder waar. We zullen zo lezen dat bijna geen enkele partij tegen zo’n register is als deze register zo ontworpen wordt dat de keuzes van de ouders voor de bestuurders en politici wenselijk zijn. Dat wil zeggen, het praktisch liberalisme van het kabinet vertrouwt beslissingen toe aan de burger wanneer, niet in theorie, maar in praktijk, de infrastructuur zo in elkaar zit dat de keuzes beheersbaar worden maar tegelijkertijd de burgers ook hun zegje doen. Dat is de winning point van het liberalisme. Het debat tussen het kabinet, schoolbestuurders en andere ‘machthebbers’ gaat ook over het specifieke ontwerp van de register en niet de vanzelfsprekendheid daarvan.

“Beslag te willen leggen op die gegevens.” Nog steeds ‘aanleiding.’ De Volkskrant verslaggeefster vindt RTL niet het liefste kind van de klas, kunnen we raden van haar woordkeuze voor ‘beslag leggen’. Maar goed. Behalve aanleiding heeft dit verder niets met het besluit zelf te maken. Hier zit voor RTL een bevestiging van eigen maatschappelijke rol en nut in; stiekem voor alle journalistieke instanties: wij ontsluiten informatie (die we vervolgens soort van ‘van ons’ beschouwen omdat we er “beslag op leggen”) waar u, de lezer, anders niet bij komt. Dit raakt het momenteel controversiële hart van de [journalistiek:het nut van georganiseerde journalistiek] discours. Geen wonder dat de Volkskrant verslaggeefster ruimte maakt voor deze melding die overigens niet relevant is. Maar is het dus ook handig om geen discours-labeling te doen, want dan kan je handig zaken in je schrift of uitspraak erbij halen die anders niet relevant zijn. We gaan verder.

"De houding van bestuurders in het basisonderwijs is dubbel: met
transparantie is niets mis, vinden ze. 'Meten is weten' is nu 
eenmaal een brede maat schappelijke trend waar weinig kruid tegen
is gewassen. Maar de bestuurders vrezen ook dat de Citoscore door
een dergelijke openbare lijst meer gewicht krijgt dan de bedoeling
is."

“Meten is weten” is een credo uit de [natuurwetenschap:het meetdebat in methodologie], algemeen geworden voor alle wetenschappen. Een sterk discours met dwingende uitspraken waarvan de waarheid moeilijk in twijfel kan worden gebracht. Dus de bestuurders betwisten deze niet. Ook zijn ze niet dubbel, maar zoeken ze een manier om toch een bezwaar te maken juist binnen de wetenschapsdiscours waardoor ze lijken te ontsnappen aan de samenlevingsdiscours. Ze hebben niet meer over hun vertrouwen in het beslisvermogen van ouders, maar over de volledigheid van de informatie en wat voor beslissingen deze mogelijk maakt. De auteur schrijft dus over twee soorten vaatjes waar de bestuurders uit tappen. Die zijn erg verschillend, maar hier leest de lezer makkelijk overheen omdat de auteur hier ook gewoon overheen heeft geschreven.

Dat de bestuurders uit het register van [natuurwetenschap:meetdebat in methodologie] putten wordt duidelijk met het wordt “gewicht,” maar pas volledig in de volgende alinea:

"'Een Citoscore meet de capaciteiten van een leerling, maar zegt
weinig over de kwaliteit van de school', zegt Ton Duif, directeur
van de Algemene Vereniging van Schoolleiders (AVS). 'De Citoscore
is bedoeld als onafhankelijk hulpmiddel, ter ondersteuning van het
advies van de leraar. Dat advies komt tot stand aan de hand van
acht jaar onderwijs. Dat legt veel meer gewicht in de schaal dan
een momentopname als de Citotoets.'"

Citoscore meet iets, maar dat iets is niet “de kwaliteit van de school.” In de meet-discussie binnen de wetenschapsdiscours is dit een blijvende punt van debat. Wat is de verhouding tussen datgene wat we willen meten en datgene dat tot uitdrukking komt in cijfers die we verzamelen? Ton Duif mobiliseert dit element. Zijn argument bevat wel verwarringen: dat de Citoscore voor iets anders bedoeld is betekent niet per se dat het niet voor niets anders gebruikt kan worden, en dat de score iets over scholieren zeggen sluit ook niet uit dat ze ook iets over de school zeggen (maar wat precies, is de vraag.) Het is simpel dat een Citoscore afhangt van de scholier maar ook van de kwaliteit van het onderwijs dat zij krijgt. Ton Duif is kennelijk niet thuis in het meetdebat en evenmin in argumentatieleer of houdt meningen erop na die duidelijke tegenstellingen hebben in de wetenschap.

Maar ondanks zijn verwarde argumentatie is zijn punt duidelijk: Het spreekt niet voor zich dat Citoscores de basis kunnen vormen voor schoolkeuze door ouders. Het gaat hem om de vanzelfsprekendheid en dat het “niet de bedoeling” is, wat eigenlijk weer teruggrijpt op de zorgen over wat ouderen met de informatie doen [governmentality], en niet de wetenschapsdiscussie over ‘meten is weten.’ Het lijkt niet alleen moeilijk (want, je weet, wetenschappelijk, academisch enzo) om uit het meetdebat van wetenschap te putten, maar het lijkt nu een jasje voor een andere punt dat beter vanuit [governmentality] gemaakt is dan vanuit het meetdebat. Maar we zagen al, de schoolbestuurders, in de weergave van de auteur, vinden het veiliger en invloedrijker uit het [wetenschapvaatje] te tappen en vermijden het [marktsamenling] discours.

"Ook de PO-raad, de koepelorganisatie voor het basisonderwijs, heeft
zijn twijfels bij de lijst. Om scholen te kunnen vergelijken moet
ook rekening worden gehouden met de achtergrond van de leerlingen
op die school."

Deze alinea bevat geen nieuwe register maar biedt twee soorten nieuwe informatie: 1) het wijst nog een andere actor in het debat: de PO-raad. Deels gaat de raad mee in de [marktsamenleving-discours]: vergelijken van scholen d.m.v. een overzicht is waardevol. [Govermentality:liberalisme:marktsamenleving] bevat een sterke norm van vergelijking. Alleen met vergelijken is het mogelijk om kwaliteit van het leven te meten en te concurreren met andere partijen/naties/landen/bedrijven/werknemers/etc.

2) De kwaliteit van de school heeft juist veel te maken met de leerlingen die er zitten en andersom, en daarom moeten deze kunstmatig gescheiden worden. Dit tweede punt illustreert een relatie tussen twee registers: onderwijs en marktsamenleving. Zoals ook impliciet in Ton Duifs uitspraak, moeten scholen en scholieren als losse elementen worden gezien omwille de ‘vergelijkbaarheid’ in een overzichtelijke markt voor scholen. De relatie tussen het [onderwijs-discrous] en [marktsamenling] is in dit geval en conflict-relatie. Hier wint de [marktsamenleving-discours] natuurlijk terrein in [het onderwijsysteem] doordat het als een aanname in de uitspraak van een onderwijsautoriteit opereert (“Om scholen te kunnen vergelijken…”) en de autoriteit geen ruimte geeft om uit eigen overweging een keuze te maken om scholen en scholieren wel of niet als één systeem te zien. Nu is hij gebonden aan de scheiding die hij maakt tussen scholen en scholieren doordat hij de overwegingen in [onderwijs] mede laat bepalen door invloeden vanuit de [marktsamenleving] gedachte.

"Kamerleden sluiten zich hierbij aan. PvdA-Kamerlid
Loes Ypma vindt dat Dekker moet zorgen voor een systeem
waarmee ouders basisscholen niet alleen kunnen vergelijken
op basis van de Citoscore. Volgens PVV-Kamerlid Harm Beertema
is de Citoscore 'een heel kaal cijfer'. De VVD benadrukt dat
de Citotoets een momentopname is en niet weergeeft hoeveel
een kind in acht jaar heeft geleerd. CDA, D66 en de SP
vinden het onverstandig om de scores per school naar
buiten te brengen."

Er is nog niets gezegd over waarom de huidige manier van schoolkeuze moet veranderen, maar de PvdA gaat met de Staatssecretaris mee dat er zo’n register “moet“ komen ondanks de arbitraire aanleiding. We hadden al gelezen: dit wordt als vanzelfsprekend gezien. De meningen van PvdA en PVV zijn niet scherp, of niet scherp aangegeven. Het valt wel te lezen, de PvdA zit aan de kant van [governmentality], het sturen van het keuzegedrag van de ouders (“systeem waarmee ouders niet…”). Maar ook ventileert de PvdA een mening over de inhoud van Citoscore: samen met de VVD vinden ze de Citoscore alleen te weinig; kaal. Ze kunnen niet tot een inzichtelijker uitspraak komen over wat de score wel zegt, en wat wel een goed pakket aan vergelijkbare informatie is over scholen. VVD krijgt wel een scherpere representatie: Citoscore is een momentopname, zijn zij van mening. VVD betwist zeer sterk waar de Citoscore, en eigenlijk elk ander toets, voor staat. Elke toets is een momentopname, maar is bedoeld iets duurzamers te zeggen. Op basis van die mening zou de VVD ook moeten concluderen dat Cito afgeschat moet worden.  Hiermee kan de VVD nog in eigen vlees snijden. Maar dat is niet het belangrijkste. De verslaggeefster citeert hier VVDs mening over de inhoud van de score, maar we missen hier de denkwijze van de VVD over het verband tussen de score en de kwaliteit van de school. Dit kan aan de VVD liggen, dat ze in de war zijn tussen het kind en de school, of aan de journaliste, die een ongerelateerd of niet kernachtig stukje citeert. Sowieso is het niet handig als de VVD dingen gaat zeggen over Cito-kind in een debacle over Cito-school-ouders. VVD zegt irrelevante dingen én snijdt in eigen vlees op een andere plek: de [wetenschapsdiscours:meetdebat] raakt geërodeerd door oneigenlijk gebruik als dekmantel voor een andere discussie [marktsamenleving in onderwijs], foutief gebruik door niet-experts en uitspraken die juist impliceren dat meten eigenlijk helemaal geen weten is.

Goed, we zijn hier veel verder gegaan dan het benoemen van discoursen die gemobiliseerd zijn door de actors/partijen en weergegeven door de auteur. Ik schrijf veel om mijn indelingen aannemelijk te maken en reliëf te geven. Tot nu toe hebben we [governmentality:massagedrag], [journalistiek:het nut van georganiseerde journalistiek], [natuurwetenschap:meetdebat], en [marktsamenleving:informatie-infrastructuur] en variaties hierop. Laten nog even het bericht afmaken voordat we deze contructen in relatie tot elkaar behandelen. En meteen kan ik opmerken hoe een zelfstandige onderwijsdiscours afwezig in het bericht, maar ook in de uitspraken van de onderwijsautoriteiten. Dat leg ik aan de hand van het volgende fragment uit:

"...Lucille Barbosa van NKO, ouderorganisatie voor het katholieke
basisonderwijs. 'Maar in de praktijk blijkt dat middelbare scholen
bij het aannemen van leerlingen steeds meer op Citoscores letten
omdat zij zelf ook worden beoordeeld aan de hand van lijstjes en
rankings. Dat is in het nadeel van de leerling.'

De spreker van de ouderen brengt een punt in tegen de scholen maar ook tegen het idee van lijstjes en registers: lijstjes leiden tot oneigenlijke manieren om op de lijst hogerop te komen. Dit is een discours dat tegen de waarde ‘meten is weten’ indruist. Meten is aanzetten tot cijfertrucjes. Deze discussie is uitgebreid gevoerd door meer kwalitatieve sociologen en is thuis in [sociale wetenschap:sociaal constructivisme]. Barbosa beschuldigt scholen ervan ook op momentopnames af te gaan. Maar zij verwijt ook de overheid ervan governing instrument van scorelijstjes te maken. Het is ontnuchterend als Barbosa weggeeft dat middelbare scholen al, niet door ouderen, maar waarschijnlijk door de overheid, op basis van hun Citoscore beoordeeld worden. Waarom zouden de ouders niet de cijfers kunnen zien en beoordelen, als de overheid dat al doet. Dat wil zeggen, de overheid mag wél veel “gewicht” aan een “kale” cijfer, maar de ouders niet.

Maar als Citoscore zo kaal is, hoe kan de overheid daarmee omgaan? Of kan de overheid beter met kale cijfers omgaan dan ouderen? Dit is een keuze die de partijen moeten maken tussen het argument vanuit de overheid [governmentality]: publicatie van cijfers moeten beheerst worden met het oog op gevolgen voor gedrag van de bevolking, en het argument vanuit de meetdiscussie [natuurwetenschap]: De Citoscore geeft niet voldoende basis voor beoordelen van scholen (noch van scholieren als we de VVD geloven). Maar in het artikel schakelen we steeds tussen de twee register waarbij het tweede dekmantel is voor de ander. De partijen durven niet echt expliciet vanuit governmentality te spreken (vandaar dat de discoursnaam ook nog zo onbekend is; omdat er niet duidelijk over wordt gesproken door diens beoefenaars) en kunnen evenmin hout snijden met de meetdiscussie en bewijzen de natuurwetenschappers hiermee ook geen dienst.

We missen hier nog het onderwijsdiscours. Barbosa zegt “dat is in het nadeel van het kind.” Dat wijst met een vinger naar onderwijs. Maar helaas is “nadeel” niet een concept uit [onderwijs] maar uit de grabbelton van zakelijke discoursen. Bekijk het even zo, zelfs een nadelige bejegening kan een kind iets leren, een levensles, wellicht in een wederopstanding. Een nadeel voor een kind staat in een onverschillige relatie tot het onderwijs van het kind, want het heeft een onverschillige relatie tot [onderwijs]. Zelfs Lucille Barbosa komt niet tot een uitspraak over de gevolgen van zo’n besluit voor de ‘groei’, ‘ontwikkeling’, ‘socialisering’, en … van de scholier. De autoriteiten spreken voor onderwijzers en ouders maar hebben toch een redelijke afstand tot de school en het onderwijs. Ze staan dichterbij landelijke bestuursvraagstukken van vermarkting en governmentality en daarom tappen ze veel vaker uit het vaatjes die groter en dominanter zijn in die kringen: marktsamenleving, zakelijk denken, infrastructuur, etc.

…

Nu wil ik voorstellen voorzichtig te zijn met conclusies hieruit trekken over de Citoscore issue en het Nederlandse onderwijssysteem. Deze labeling is alleen labeling van een nieuwsbericht. Het geeft enige gevoel van grip op het onderwerp, de posities, de discours zelf. Dit is voldoende als men een krant leest en labeling op gegeven automatisch toepast. Maar we moeten niet snel conclusies trekken over de partijen en de issue en het systeem waarover geschreven wordt. Daarvoor hebben we een bredere scala aan activiteiten nodig: tenminste andere tekstuele bronnen, berichten over hetzelfde in andere kranten en daarna, indien mogelijk, contact met de betrokken bij de Cito-issue. Dat geeft een ‘triangulatie’ ofwel enige bevestiging of handvat om de representatie van de auteur enigszins te kunnen scheiden van de uitspraken en daden van de betrokken partijen zelf. Wanneer we de scheiding niet kunnen maken is bescheidenheid op zijn plaats. Maar ook geldt, dat we bescheiden dienen te zijn betekent niet dat we niet na mogen denken en niet mogen speculeren, oefenen met begrip en analyse.  De belangrijkste conclusie blijft hier: Er is een discours van governmentality [regeerbaarheid van massa’s] van waaruit veel gehandeld, gesproken en geschreven wordt, maar deze is niet gelabeld en wordt zo mogelijk gedekt, ongeacht of we het over de partijen zelf hebben of de schrijver die ze aanhaalt in een bericht. Het is zaak om deze te benoemen.

Just to make plausible that I have many talents and definitely suffer from ADHD and divided concentration, here’s a film I made with a friend/docu-partner Sarah Drost and chef Jan van Rossum from Troost en Proost on rescuing dated ingredients we normally label as ‘expired’. We made this for a food event we organized, inviting a number of sustainable food and gardening initiatives and feeding visitors with yummy dumpster-dived food during and for the Culturele Zondagen in November 2012. Wow, this was one long sentence! The film is Dutch-spoken, lads.

A report on the challenge of accessing rural areas of the Nile country.
Published in In Press, Winter 2012-2013 edition

Did you know that Mubarak was building a canal in the Western Desert of Egypt that was meant to become a second Nile and double the area of fertile land? This was called the New Valley Project. The plans for the valley were conceived earlier, in the 1960s, during a time of national resurgence subsequent to colonial independence and fall of the monarchy. But the governmental nerve to start the multi-colossal construction project came during the rule of Mubarak in the 1990s and continued until recently. It was a grand technological and investment failure.

I traveled to Egypt to do a preliminary assessment for my upcoming field research on rural microcredit—very small loans meant to send the rural people on the entrepreneurial path, to start or sustain their own business. Microcredit is about small-sized and chunked-up development intervention in peripheries of the developing world and a dispersed, multi-local attempt to govern the economic subjectivities of people in those places.  In geographical, national, and graphical terms it is the opposite of such central projects as the New Valley. How do you make visible the remote, the dispersed, and the subjective and invisible?

Egyptian government’s monolithic character is tied to such massive projects as the New Valley. There is for example a New Cairo, a satellite city built southeast of Cairo for the middle class. Think of moving Amsterdam to Flevoland, because the city would be full of deteriorated buildings, left to laissez-faire since the 1980s. The modernization of the city is not distributed over existing urban spaces. It is characterized by replacement and re-creation of its grand scale and its geographical concentration rather than distribution.

I visited Ad-Daydamoun, a village, grown to the size of a small town, nearby the city of Faqous, northeast of the delta. Contrary to the typical visibility of huge governmental structures in Cairo, here, presence of the governmental apparatus takes two different modes: security forces and organization of archaeological excavations. The excavations naturally tap into the ambition of making and remaking the monolithic Egyptian national heritage. It is a national project to which the villagers around the site have no access.

The security forces have the double task of protecting the archaeological site and, more importantly, keeping an eye on the civilians as well as visitors who show up in places where the official representation of the Egyptian heritage might become instable. My attention was drawn to this fact when I was staying at a resident’s house and it turned out he had to register my stay at the police station. Timothy Mitchell, a scholar of Egypt, writes convincingly in his Rule of Experts, how the Egyptian policy and tourist industry tries to take a hold on travelers’ movement in non-representative areas of Egypt.

Surprisingly, many villagers are not farmers. They are shopkeepers, drivers, government employees, etc. Yet, most microcredit projects seek their clientèle within these populations, not the ‘poorer’ peasants and farmers, the traditional figures of rural Egypt. The people of the periphery imitate the urban economy, so to say. Their villages and their jobs resemble the city, the central, the monolithic government and the visible.

There is a hamlet nearby Ad-Daydamoun just across the canal. I didn’t catch its name as it wasn’t mentioned. There, the houses are from mud; and its residents are tenants. When I was walking with my host and his landlord through the village we entered a small house with open doors. There a mother was making sweets for coming celebrations. Surely, we were invited to come back and delight ourselves.

Despite this hospitable and blissful encounter, my host and the landlord (who offered me Cola at his place) called these people “poor” when we left. I asked the landlord who, then, is rich. “The people from Cairo have more money. But really, America is really rich and your country too.”

Paradoxically, the residents of the hamlet don’t make an impression of poverty and dearth but of sufficiency without abundance. They don’t have access (no TV or means of travel) to centers and so don’t make landlord-style comparisons in the first place. They are not blinded by that visibility of the center. That is exactly what worries the government. They don’t identify themselves much with the national Egyptian identity. The representation of grandeur doesn’t speak to them—they live small. A secondary way to reach them seems to be to foist them an image of poverty, and then provide with help and microcredit.

The visible centers, New Cairo’s and Valleys are a seduction to the people in the periphery and they divert attention from those peripheries. Seduction results in self-forgetting. Microcredit is perhaps an efficient way of helping out, but it is nevertheless based on this same seductive relationship of (in)visibility and unjustified comparison of poverty. Yet, by just visiting the periphery I seem to have transcended this relationship, and by writing I am reversing it.